موادی وجود دارد که قابلیت
تغییر رنگ دربرخورد با محیط‌های اسیدی و بازی دارند. این مواد اصطلاحا «PH
indicator» ، یا معرف PH نامیده می شوند. برای مثال «فنول فتالئین» و
«بروموتیمول بلو» استفاده می‌شود. معمولا برای اندازه‌گیری PH از کاغذهای
مخصوص آغشته به معرف استفاده می کنند. این کاغذ‌ها وقتی که در محلول‌های
اسیدی یا بازی فرو برده می‌شوند، بلافاصله دچار تغییر رنگ می‌شوند. در این
مورد کاغذ لیتموس (یا ترنسل) برای همه شناخته شده است. . امروزه
اندازه‌گیری PH بوسیله‌ی ابزارهای الکترونیکی مثل «PH متر» امکان‌پذیر شده
است
کاغذ لیتموسلیتموس
ماده‌ای است که از گلسنگ‌های خاصی بدست می‌آید.لیتموس قابلیت این را دارد
که در مقابل مواد اسیدی به رنگ قرمز و در مقابل مواد بازی به رنگ آبی در
آید. در بسته‌بندی کاغذ لیتموس یک مقیاس رنگی وجود دارد که رنگ کاغذ در PH
مورد نظر را نشان می‌دهد.
استفاده از کاغذ لیتموس:استفاده
از کاغذ لیتموس بسیار ساده است. ابتدا گوشه‌ی انتها‌ی کاغذ را در مایعی که
می‌خواهید آزمایش کنید فرو ببرید و به سرعت خارج کنید. PH مایع با مقایسه
رنگ کاغذ با جدول رنگی یا مقیاس در اختیارتان مشخص می‌شود.
PHمتر
وسیله‌ای الکترونیکی است که بخش حبابی شکل آن حساس به غلظت یون هیدروژن
موجود در محلول مورد آزمایش است. سیگنالی که بوسیله‌ی حباب ایجاد می‌شود
تقویت شده و به نمایشگر فرستاده می‌شود. قبل از استفاده از PHمتر باید آن
را ست (استاندارد) کرد. برای این کار الکترود آن را در محلول بافربا PH
معلوم قرار می‌دهیم. اگر PH دقیق رانشان ندهد دستگاه را روی PH اسمی بافر،
به کمک دکمه‌های روی نمایشگر تنظیم می‌کنیم .
عصاره‌ی کلم قرمز یک معرف!
همان‌طور که دیدیم اسید و باز قابلیت تغییر رنگ مواد مشخصی را دارند. این
مسئله در مورد عصاره‌ی کلم قرمز هم صادق است. این مایع دارای رنگ آبی مایل
به بنفش است، ولی در مقابل مواد اسیدی به رنگ قرمز و در مقابل مواد بازی به
رنگ سبز و حتی زرد در می‌آید. بگذارید ببینیم چطور می‌توان از عصاره‌ی
کلم برای اندازه گیری PH مواد مختلف استفاده کرد.
